„Wdzięczność jest cechą ludzi szlachetnych” – powiedział do zgromadzonych w środowy wieczór w cysterskim kościele w Jędrzejowie ks. biskup Jan Piotrowski.
Okazją do przypomnienia tej, zdawałoby się, oczywistej prawdy był podwójny jubileusz, który przypada w tym roku dla cysterskiej wspólnoty w Jędrzejowie: 880. rocznica fundacji klasztoru oraz 75. rocznica powrotu mnichów do skasowanego pod zaborami monasteru. Zatem w duchu wdzięczności nasza zakonna wspólnota, parafianie, przyjaciele oraz zaproszeni goście zgromadzili się wokół Chrystusowego ołtarza, by podziękować Bogu za wszelkie dobro, jakie przez ten czas było jej udziałem.
Dzień jubileuszu nie został wybrany przypadkowo: dokładnie 75 lat wcześniej, 23 września grupka mnichów z usytuowanego w Beskidach szczyrzyckiego klasztoru, uroczyście na nowo objęła w posiadanie jędrzejowski klasztor. Trzeba bowiem wiedzieć, że po zawieruchach zaborów i dwóch wojen światowych, polskim cystersom najbardziej zależało na wskrzeszeniu tego właśnie monasteru, gdyż to on był pierwszym przyczółkiem szarych mnichów na ziemiach polskich, utworzonym już w roku 1140, a więc jeszcze za życia św. Bernarda i podczas największego rozkwitu Zakonu. Zatem dla polskich cystersów Jędrzejów to miejsce-symbol, w pewnym sensie druga, po burgundzkim Cîteaux, macierz. Burzliwe losy naszej ojczyzny sprawiły, że klasztor ów uległ kasacie i de facto przestał istnieć w połowie XIX wieku, niemniej dzięki Bożej Opatrzności i determinacji wielu odważnych ludzi, mnisi cysterscy mogli wrócić do swojej polskiej kolebki właściwie od razu po zakończeniu II wojny światowej, 23 września 1945 roku.
Uroczysty dzień jubileuszu rozpoczął się od cyklu wykładów dla młodzieży, mających na celu popularyzację dziejów i ducha Zakonu Cysterskiego. O Zakonie, jego powstaniu, rozwoju, duchowości i wkładzie w rozwój cywilizacji europejskiej opowiadał młodzieży nasz współbrat, o. Grzegorz Brodacki. Po nim głos zabrał p. Wojciech Zwierzchowski, dyrektor jędrzejowskiego LO im. Mikołaja Reja, przedstawiając wkład tutejszych cystersów w rozwój miasta i regionu.
Najważniejszym punktem celebracji była wspomniana już msza św. pod przewodnictwem pasterza diecezji, ks. bpa Jana Piotrowskiego. Obecność biskupa kieleckiego miała tego dnia szczególnie symboliczny charakter, gdyż to właśnie życzliwość jego poprzednika, bpa Czesława Kaczmarka, przyczyniła się w niemałym stopniu do powrotu cystersów na ziemię kielecką. Pomimo tego, że jubileusz przypadł w zwykły dzień roboczy, cieszyliśmy się znaczną obecnością wiernych, a także przedstawicieli władz miejskich i samorządowych.
Obchody nie skończyły się jednak Eucharystią – tego wieczora nasz klasztor jeszcze długo tętnił życiem. Zgromadzeni goście mogli wysłuchać koncertu bielskiej Orkiestry im. Telemanna prezentującej w murach naszej świątyni słynne Cztery pory roku A. Vivaldiego. Mistrzowsko wykonane dzieło barokowego kompozytora, doskonale harmonizujące z barokowym wnętrzem cysterskiego kościoła, zapewne niejednego z nas skłoniło do refleksji nad upływem czasu: oto bowiem z Bożej dobroci takich „czterech pór roku” upłynęło od momentu fundacji klasztoru w tym miejscu 880, zaś 75 w najnowszej jego historii. Z pewnością był to czas błogosławiony. Jednak świadomość szybkiego przemijania czasu przypomina nam coś jeszcze: czas to dar Boga, przestrzeń dana nam do działania. Od nas zależy, jak ją wykorzystamy…
W archiwum klasztornym i w rozmaitych zbiorach prywatnych przechowało się mnóstwo pamiątek w postaci zdjęć, dokumentujących owo „wykorzystywanie danego przez Boga czasu”. Chcieliśmy zebrać je, uporządkować, opatrzyć komentarzem, by się nimi z wami podzielić. W ten sposób postało coś w rodzaju „rodzinnego albumu” najnowszej historii naszego klasztoru, który opowiada o początkach Zakonu, jego przybyciu do naszej ojczyzny, posiada smutną kartę kasaty, ale także ukazuje chwile podniosłe, takie jak powrót mnichów i ich późniejsze dzieje. Wydrukowany na dużych planszach „album” przyjął formę wystawy, którą prezentujemy w krużganku i którą zainaugurowaliśmy po wieczornym koncercie, już bez zbędnego patosu, bez przecinania wstęg… Tak po prostu, jakbyśmy wspólnie otworzyli rodzinną księgę. Tu i teraz dopisujemy do niej kolejne karty.
Foto: Ewa Adamczyk
Przedpołudniowe wykłady
Dziękczynna Eucharystia
Wystawa "Powrót do macierzy"
Koncert A. Vivaldi "Cztery pory roku"
